Esparganèu
Butomus umbellatus
Butomaceae
Àutri noum : Joun-flouri, Carrelet.
Noms en français : Butome en ombelle, Jonc fleuri.
Descripcioun :L'esparganèu o joun-flouri trachis dins li relarg bagna d'aigo, coume li lono e li mueio. Fai un gros rizoumo que douno, pau à cha pau de gròssi coulounìo. Li fueio soun longo, en triangle, e larjo de 1 cm emé de bord proun coupant. Fai d'enflourejado en brout (oumbello) de flour roso emé 6 tepalo. Lou fru caup 6 fouliculo.
Usanço :La racino dóu joun-flouri se manjo un cop cuecho. Se n'en fasié de galeto en Bousnìo.
Port : Erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Butomus
Famiho : Butomaceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 15 à 20 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado :
Vo
Jun à juliet
Liò : Aigo
- Lono
- Mueio
- Palun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Butomus umbellatus L., 1753
Pisso-chin(-de-Mattmark)
Taraxacum mattmarkense
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pisso-chin, Pisso-can, Pisso-au-lié, Mourre-pourcin, Cicourèio-de-prat.
Nom en français : Pissenlit de Mattmark.
Descripcioun :Lou pisso-chin-de-Mattmark (Lau aupin dóu Valais) trachis en auto mountagno dins li pelouso roucaiouso cauquiero. Flouris au desneva. Se recounèis majamen à si ligulo en tubo jauno daurado à rouginasso sus li bord. Pamens fau verifica que i'ague d'alo sus li pecou (courtet) di fueio, qu'isto uno meno proche, Taraxacum cucculatum, emé de long pecou sènso alo. Apoudèn que li bratèio soun banarudo amé de bord roso e que i'a pas o gaire d'agriero.
Usanço :Li pisso-chin soun de bònis ensalado champanello. Fan pissa e ajudon à la digestioun.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Taraxacum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >5
Ø (o loungour) enflourejado : 14 à 20 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2100 à 2800 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Juliet à avoust
Liò : Pelouso roucaiouso
- Esboudèu
Estànci : Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Taraxacum mattmarkense Soest, 1959